Een spoor van druppels licht in de paleizen van Orchha

Floating candles

Vroeg in de ochtend hebben we ons ritueel met de drijvende mensen van kaarsen kunnen uitvoeren. De zon was nog niet doorgedrongen en de wind was wat gaan liggen na de avond ervoor toen we het ritueel met het publiek voor de open hous (met presentaties van ons werk) wilden uitvoeren.

Kaarsen zijn klaar voor gebruik!

Vandaag tijdens de presentatie hier zullen de kaarsen te water gaan. Het zal een performance worden waar de bezoekers aan gaan deelnemen. Iedereen krijgt een kaars die ze te water kunnen laten, zoals bij de Ganges ook gebeurde. Het wordt een project wat ik thuis ga voortzetten.

Zoals jullie hebben gezien hebben de andere films een bepaalde Bollywood feel gekregen. In deze oase kwam ik tot andere beelden.

De film met de kaarsen heeft een andere lading en kon ik niet binden aan de andere films waarin de kleurrijke rituelen in het algemeen centraal zijn gaan staan en niet zozeer rituelen rondom de dood. Het wassen aan de Ganges heb ik meer als inspiratie gebruikt voor de meeste films.

Padma (een Indiase dame die nu in Newcastle woont) heeft mij aan de ontbijttafel veel verteld over de crematies die zij hier heeft meegemaakt. Ik heb bijna een uur lang ademloos geluisterd, erg inspirerend. Veel van wat zij vertelde heb ik niet in de boeken die ik heb gebestudeert terug kunnen vinden. En het is zo vreselijk mooi en symbolisch. Zo wordt de overledene hier op een bamboe brancard naar de plek gebracht en draagt de oudste zoon een terracotta pot met water, hij kijkt niet achter zich. De overledene is alleen gekleed in een katoenen lap omdat je zo min mogelijk dingen moet hebben die je aan het aardse leven kan laten hechten, de ziel moet immers zo snel mogelijk reïncarneren. De overledene wordt in een sandlehouten brandstapel gelegd en met ghee wordt het overgoten om het goed te laten branden. De oudste zoon steekt het aan bij het hoofd en keert zijn rug naar de brandstapel om zo min mogelijk hechting te laten zien. Dan gooit hij de terracotta pot over zijn schouder. Alles moet natuurlijk zijn (zoals de katoenen lap, de terracotta pot) om het terug in de aarde te laten gaan. Daar draait alles om. (een heel ander verhaal dan de egyptenaren die gebalsemd werden met hun goud omringt). Rondom deze rituelen worden er door speciale ceremonieleiders gebeden of mantra's opgelezen. De zoon loopt weg zonder om te kijken...geen hechting. De vrouwen zijn thuis het huis grondig aan het reiniggen. Zij hebben voor deze ceremonie de overledene schoon gemaakt en daarmee afscheid kunnen nemen. Huilen wordt vermeden omdat dat de ziel kan laten hechten aan het aardse leven.

Na de verbranding krijgt de familie een pot met daarin een botje uit verschillende lichaamsdelen. Dit wordt in de Ganges of in de zee gegooit.

Deze symboliek van alles wat terug naar de aarde moet gaan inspireert mij enorm. Een land waar nog veel inspiratie ligt om op door te gaan in de vorm van installaties en performances. Op dit moment zou ik het liefst nog verder reizen in India om hier nog meer van mee te maken. Ik krijg de smaak helemaal te pakken. Het is een land dat even wat gewenning vraagt. Het walst over je heen als een sneltrein van indrukken. Dan kom je hier in deze oase wat voelt als een bubbel los van de rest. De bollywood film van India. Er rest mij nog één dag hier waarin ik mijn werk ga presenteren en mijn eigen ritueel rondom de dood ga uitvoeren met de kaarsen figuren. Ik ben reuze benieuwd hoe dat ontvangen wordt!

Morgen mijn laatste bericht en beelden hierover. Maar dit verhaal wordt zeker nog vervolgt in Nederland!

Presentatie Tijd

Vandaag is er een presentatie van bijna alle kunstenaars in de galerie bij het museum hier.
Ik laat daar het werk zien uit Turkije en wat ruw materiaal wat ik hier heb gemaakt.
Tijd om ook aan jullie dit ruwe materiaal te laten zien.
De afgelopen dagen hebben we verschillende films opnieuw gemaakt om het te verbeteren. Zoals het bloemenbad en de was scene. Het resulteert in een bijna bollywood achtige films met veel kleuren en dramatisch geacteerd en gedanst door Asime.
Ook doen we het wassen van het gezicht met de Kathakdans versiering over in de ochtendzon.

Dan komt het bewerken. Aangezien ik nu met meerdere camera standpunten en camera bewegingen werk gaat hier veel tijd inzitten. Het meeste laat ik dan ook voor thuis.
Zo hebben we bloemen als wortels laten groeien onder een bijzondere heilige boom. Daar wordt Asime met bepaalde bewegingen in gemonteerd. Echter verschuift de stopmotion film omdat het statief voor de camera wat te licht is. Dat betekend dus 121 frames bewerken!! Beter om dat op een regenachtige dag in Holland te doen.
Ook loopt er zo hier en daar een tuinman in beeld, die zijn hier elke dag bedrijvig bezig namelijk...genoeg te doen als terug ben dus.

En dan de presentatie voorbereiden. Ik krijg een televisie met dvd speler. Hij staat klaar in de ruimte en ik wordt erbij geroepen. Er is natuurlijk maar één stopcontact, maar het zijn twee apparaten. De mannen kijken bedenkelijk naar de stekkers... Ik opper dat er een verdeelstekker nodig is.. Geen actie vanuit de mannen. In mijn studio staat er gelukkig nog eentje dus besluit ik die te halen. En dan....de televisie moet bijgesteld worden en een stukje verplaatst. Uiteindelijk staan er acht man in de ruimte te kijken hoe de televisie verplaatst wordt! Iets wat ik hier vaker zie overigens. Gebeurt er iets dan staan ze nieuwsgierig toe te kijken. Zo stonden wij twee dagen geleden weer op de bloemenmartkt om te onderhandelen over de prijs, en een seconde later staan er 5 mannetjes bij.

Zon...dus filmen!

Geïnspireerd op het ochtendbad aan de Ganges (kijk maar eens even naar het filmpje uit Varanasi)

Asime als Kathakali danseres voor het wassen van haar gezicht (zie nieuwsgierige omstanders op de achtergrond...)

Asime na het wasse van haar gezicht

Vandaag hard gewerkt. Aan drie filmpjes gewerkt. We lachen ons rot na het bewerken van de film waarbij Asime ineens zes armen heeft. Munilal helpt ons nog even met het corrigeren van de sarie...die moet natuurlijk wel goed zitten!

Alles loopt wat meer smooth. Ik vraag om water die in de koperen offerpot moet komen met een tuinslang en het gebeurt meteen! Je kunt beter ´on the spot` iets vragen dan een dag of een paar uur vooraf merk ik. Iedereen is enorm behulpzaam. Hier en daar krijgen we wat nieuwsgierige blikken van de mensen die in de tuin werken... waar zijn die dames toch mee bezig? zie ik ze denken. Asime gaat stug door met zich wassen in de gele bloemenzee en het schoonboenen van haar Kathakali gezichtsmasker. Een echte pro!

Een prettig idee dat we de meeste filmpjes in de grondverf hebben gezet. Hier en daar zijn er wel filmpjes die over gemaakt moeten worden, maar dat gaat altijd sneller dan als je nog moet zoeken naar het juiste standpunt en de juiste beweging.

Gisteren frame voor frame bezig geweest met de stopmotion film van de bloemen....nog even geduld, er moet nog veel aan gemonteerd worden! Ik kan jullie alvast wel wat stills laten zien van vandaag!

Wachten op de zon....

De winters zijn koud in Delhi...als het zonnetje dan doorkomt is het wel heerlijk. Meestal kruipt hij rond 12u door de mist heen en om 16u begint het al donkerder te worden. Een korte tijd om te filmen dus. Deze week zijn Asime en ik flink aan de slag gegaan met de films. De scripts zijn geschreven en de camerastandpunten zijn bedacht...maar op het moment zelf moet er nog veel bijgeschaaft worden. Dat is flink aanpoten met een zon die snel weer verdwijnt.

Vandaag wilde de zon er niet helemaal doorheenkomen.. Uiteindelijk om een uurtje of 15u was ie er...een beetje wazig. Dus wij als een gek aan de slag gegaan met een was-performance. Met 13 graden in een zomerse sarie viel niet mee. Maar Asime is een proffesional!

Race tegen de klok!

De bloemen zijn binnen en dan meteen aan de slag met filmen. Een stopmotion film waarin de bloemen als wortels uit de boom groeien. Asime had bij de boom in haar prachtige olijfgroene sarie mooie handbwegingen geïnspieerd op de Indiase Khatak dansstijl gemaakt.

Echter gaat de zon hier zo snel onder dat we de bloemen in een razendrap tempo hebben moeten neerleggen (elke keer een paar natuurlijk) 121 shots verder en 2 uur later was de zon al zo laag dat het beeld al een stuk donkerder werd. Maar dat is dan uiteindelijk minder dan een seconde in de film te zien natuurlijk!

Zie hierboven een voorproefje...de film is nog in process....

Op naar de bloemenmarkt

Vandaag op pad naar de bloemenmarkt voor de typische oranje bloemen. Een markt vol met hopen bloemen!

Mensen waren erg nieuwsgierig wat we met al die zakken bloemen gingen doen...

En dat toch terwijl dit de meestvoorkomende bloem in India is....je ziet hem bij elke tempel, zoals bij deze Hanuman. Mooi statig met bloemenkettingen.. in contrast met zijn omgeving.

Kaarsen maken

Vandaag hebben we vrouw -en manfiguren gemaakt van kaarsvet...

Even demonstreren hoe dit proces is verlopen. Het begon allemaal met een mooi idee in mijn hoofd. Drijvende mensfiguren in het water die langzaam smelten... Het offeren van kaarsjes op het water en het branden van de mens.. Maar dan...Hoe krijg je dat voor elkaar. Mijn geluk dat er hier een specialiste op het gebied van mallen maken rondloopt. Pritika een Indiase dame uit de U.S. heeft het mij heel helder uitgelegd. Dat versnelt het technische gedeelte uitzoeken.. Maar dan de materialen regelen kost wat meer tijd. Eerst klei...ik wordt gestuurd naar een Indiaase man die hier beelden aan het maken is. Ik krijg een klontje klei en hoef er niks voor te betalen. Ik begin te kleien, alleen zijn mijn skillz in kleien niet zo ontwikkeld. Gelukkig staat Pieter mij bij...zijn 3D genen zitten wel goed, wat prachtige figuren oplevert. Dan stap 2...de gips. Ik zoek Munilal, de manus van alles hier, om te vragen waar ik gips kan krijgen. Een collega stuurt me naar de ceremic workshop waar ik moet vragen naar iemand....er is hier dus een plek waar ze met ceramiek bezig zijn. Ik ontdek niet de ceremic workshop, maar wel een paar mannen die aan het werk zijn en vraag hen om gips, ze schudden nee..dat is er niet. Ik weet dat het ergens moet zijn, maar het engels wordt niet goed begrepen. Vervolgens weer terug en ja daar is Munilal. Hij stuurt mij weer naar een andere man die aan hetklussen is in één van de werkplaatsen. Die knikt en komt 5 minuten later met een klein zakje gips terug...te klein. Dus ik weer dat terug....Uiteindelijk heb ik de juiste hoeveelheid. Dan heb ik toch weer wat tools nodig om het te kunnen mengen etc. Weer op zoek naar Munilal...Hij stuurt mij naar de ceremamic workshop, die ik eerst niet kon vinden, deze blijkt echt achter ons huisje te zitten! Eeen hele vriendelijke jonge Indiase jongen hielp mij bij het hele proces van het gieten van gips op de klei-figuren. (uiteraard had ik nog steeds niet genoeg gips, maar daar hadden ze natuurlijk wel genoeg). Zo gaat een gemiddelde werkdag hier wel als je iets wilt maken en je hebt de materialen en gereedschappen niet. Soms denk ik verstandig te zijn om het een paar dagen van te voren te vragen wat ik nodig heb (er wordt rustgevend geknikt...), maar als je merkt dat er niks is gebeurt dan weet ik dat het beter is on the spot alles te vragen. Een geluk dat ik niet in de stad ernaar hoefde te zoeken....nu hoefde ik alleen op het terrein te zoeken.

Een paar dagen later drogen en de klei eruit schrapen is de mal klaar voor gebruik. Uiteindelijk heb ik dan een pannetje uit de keuken kunnen krijgen en gebruiken we de verwarming in onze kamer om het kaarsvet te smelten (anders hadden we het in hun keuken moeten doen, wat niet gaat... we zijn er wel een dagje mee zoet namelijk!).

We zijn nu al een paar uur bezig met het proces..nu half 8, een half uur voor etenstijd en Asime is nog ijverig aan het gieten terwijl ik deze blog schrijf... Dus nog eventjes en dan hebben we 20 drijvende mannetjes en vrouwtjes. Het resultaat laat ik morgen zien!

Stap 1 : mal in het water tot er geen bubbeltjes meer uitkomen en witte en rode kaarsen verwarmen. We gebruiken de verwarming van onze kamer als warmtebron.

Stap 2: Het kaarsvet wordt in de mal gegoten...even geduld...
Stap 3: Als het kaarsvet iets harder is geworden steken we er een stokje in waar de lont straks komt.
Stap 4: De mal gaat in de bak met water om het nog meer te laten koelen, het kaarsvet krimt en komt uit de mal (met een beetje wrikken met beleid..)

Onderweg naar de Taj Mahal

Foto's van het leven op straat vanuit de auto!